Intertaal is een webshop die diverse boeken verkoopt gerelateerd aan het leren van buitenlandse talen. De uitgeverij van Intertaal brengt daarnaast een aantal eigen producten op de markt. Een van die producten is de Mĕi Tiān, een scheurkalender over Chinese Taal en Cultuur. De bedoeling van de kalender is dat je “elke dag iets leert over de Chinese cultuur, karakters en dagelijks taalgebruik. Ideaal voor wie op reis gaat naar China of voor wie iets meer wil weten over China.” Ik nam voor CRTV de proef op de som.
Op het eerste gezicht lijkt de kalender primair gericht op jongeren, zo wordt de lezer op de ene dagaangesproken met ‘jij en je ouders’ (maar verderop weer met ‘u’ en ‘uw’). De zinnen zijn kort en het taalgebruik is vlot en begrijpelijk. Des te vreemder dat de kalender tegelijk gebruikmaakt van redelijk ouderwetse woorden als betrachten, hoofdpijndossiers, geschraagd, eruditie, neerzijgen en monter.
De kalender wordt geïntroduceerd als een product dat elk jaar te gebruiken is. Toch is dat niet helemaal correct. Zo wordt een bepaalde vaste dag als Lantaarnfestival aangeduid, terwijl die dag elk jaar op een andere datum valt. Ook mist 29 februari, voor het geval het een schrikkeljaar is. Tenslotte bestaat, zeker in een snel veranderend land als China, het gevaar dat de informatie niet meer up-to-date is. Hoewel de kalender is samengesteld in 2014, geldt dat nu al voor de informatie over social media (Sina Weibo en RenRen worden nog ‘inmens populair’ genoemd). Ook enkele beweringen over blogger Han Han, sociale protesten op Sina Weibo en de ‘beperkte’ overwinningskracht van de overheid betreffende internetcensuur zijn verre van up-to-date.
Taal
Er wordt in de kalender opmerkelijk veel aandacht besteed aan het Mandarijn. Zo worden diverse veelgebruikte Chinese tekens geïntroduceerd en uitgelegd, waarbij de herkomst van de afbeeldingen via verschillende soorten schrift wordt teruggeleid tot de allereerste versie. Radicalen en tonen komen uitgebreid aan bod en natuurlijk wordt de uitspraak overal aangegeven in pinyin, hoewel er nergens uitleg wordt gegeven over de uitspraak van bepaalde letters in dit fonetisch transcriptiesysteem van het Chinees. Jammer, want zonder de juiste uitleg zullen nieuwelingen letters als q, j en x vast verkeerd interpreteren.
Op de Intertaal-website kun je wel mp3’s met ingesproken uitspraak downloaden. Voor elke dag die Chinese tekens of woorden bevat, is een mp3 gemaakt. Dit klinkt handiger dan het in werkelijkheid is. Je moet namelijk een zip-file downloaden met daarin 193 losse mp3 bestandjes. Ik betwijfel of een gebruiker elke dag het juiste bestandje op gaat zoeken om te beluisteren. Een app voor op de mobiele telefoon was waarschijnlijk een stuk handiger geweest.
Deze problemen daargelaten, in veel gevallen worden informatie en Mandarijn handig gecombineerd, waardoor bij de helft van de dagen aandacht wordt besteed aan taal.
Cultuur
Naast de taal komen er diverse culturele aspecten van China aan bod, zoals kalligrafie en schrijfkunst, fabeldieren en draken, Chinees Nieuwjaar, gerechten en eetgewoonten, thee, mianzi en guanxi, de betekenis van kleuren en getallen, feestdagen, de gaokao en het onderwijs, getallen en tellen, religie en Confucianisme, namen, ping pong en andere sporten, de Chinese dierenriem en de vijf elementen, rode enveloppen, yin & yang, karaoke, Kung Fu en Tai Chi en nog veel, veel meer.
Belangrijke steden als Beijing, Shanghai, Xi’an, Hong Kong, Chongqing en bijzondere landstreken komen ook aan bod. Geschiedenis komt voorbij met keizer Qin, de Verboden Stad, het ontstaan van de Volksrepubliek, de Chinese Muur, Chinese uitvindingen, de Zijderoute, Puyi en Cixi, dynastieën, Mao en Deng, zeevaarder Zhang He en het Terracotta Leger.
Ook het bespreken van hedendaagse problemen in China wordt niet geschuwd; de ongelijke verdeling van rijkdom, files en verkeersveiligheid, namaakartikelen, eenkindspolitiek, plastische chirurgie, luchtvervuiling, gezondheidszorg en verhoudingen met andere landen passeren allemaal de revue.
Al met al verzorgt de kalender een heel gevarieerd en veelzijdig beeld van Chinese cultuur en dagelijks leven.
Fouten
Voor de nieuweling is de kalender een fantastisch product dat je in 365 dagen enorm veel leert over China. Voor de meer doorgewinterde China-kenner is de kalender echter bij vlagen onvolledig, overdreven of ronduit incorrect. Bij de uitleg van ‘Typen in het Chinees’ wordt de meest gangbare methode van invoer via pinyin vergeten. Beweringen dat de ‘leftover women’ nerveuze wrakken zijn die roken en drinken zijn schokkend en de persoon die schrijft dat internationale en interraciale huwelijken zeldzaam zijn in China kent waarschijnlijk weinig expats in het land.
Ook overdrijvingen dat gastarbeiders doodsbang zijn dat een agent om hun hukou vraagt of dat elke Chinees spaart voor een auto, geven een verkeerd beeld van China. Het feit dat het aanraken van iemand’s hoofd het ergste is dat je in China kunt doen is mij noch mijn Chinese echtgenote bekend en wordt volgens mij verward met mensen uit andere Aziatische landen. Ook de bewering dat Chinezen zichzelf aanwijzen door naar hun neus te wijzen klinkt ons twijfelachtig in de oren.
Sommige fouten zijn zelfs storend. Zo wordt WeChat een ‘enorm bedrijf’ genoemd naast Tencent (het eigenlijke moederbedrijf van WeChat) en wordt het failliete pretpark nabij Beijing incorrect omschreven als een experiment van Disney. Er wordt beweerd dat Beijing in 2012 al 11 rondwegen had (het zijn er momenteel 7). SARS heerste niet in 2000 maar in 2003 in China. De Taklimakan ligt in het westen, niet het noorden en Tiān Shān in het noordwesten, niet het zuidwesten.
Beweringen over de eenkindspolitiek kloppen ook niet altijd. Dat recente beleidsaanpassingen over het hoofd worden gezien als beweerd wordt dat Chinezen in 2014 nog steeds maar één kind mogen hebben en dat ‘steeds meer jonge stelletjes afzien van een kind’ is tot daar aan toe. Maar dat beweerd wordt dat het eenkindsbeleid door Mao werd ingevoerd is ronduit slordig. Ook de bewering dat ‘Sinbad de Zeeman’ een benaming was van Chinese zeevaarder Zheng He is absurd.
Sommige plaatsnamen worden inconsequent geschreven. De ene keer zie je Sjanghai, dan weer Shanghai. En Xi’an wordt soms incorrect geschreven als Xìan. Een foto van Shu Yuan Men, de Oude Kunststraat in Xi’an, wordt beschreven als een foto van de Moslimwijk. Stellingen dat de bewoners van diezelfde moslimwijk straatarm zouden zijn, Xi’an 12 miljoen inwoners zou hebben en dat er dag en nacht files staan, doen me vermoeden dat de schrijver er zelf nooit geweest is.
De kalender beweert ook dat het in Harbin, waar het in de zomer tegen de dertig graden loopt, zo’n beetje het hele jaar vriest. En in tegenstelling tot wat de kalender beweert hebben de meeste Chinezen wél een ziektekostenverzekering (hoewel de dekking beperkt is) en wil de overheid de hukou helemaal niet overal geldig maken. Dat zou een economische ramp betekenen voor het land. En als klap op de vuurpijl: volgens de kalender zouden Chinezen geen winden en boeren laten omdat ze daarmee qi verliezen.
Conclusie
De Mĕi Tiān scheurkalender is een erg leuk product, maar vooral voor mensen die nog weinig tot niets over China weten maar wel een bovengemiddelde interesse hebben in de Chinese taal. De meeste dagen zijn namelijk wel erg leerzaam en voorzien van correcte (taal)weetjes. De kalender kost €18,95. Dat is slechts 5 cent voor elk dagelijkse stukje China-kennis. Voor de meer gevorderde China-kenner is het nog steeds leuk leesvoer, maar zij zullen er weinig nieuws uit leren. De echte China-experts zullen zich waarschijnlijk storen aan de vele slordigheden en feitelijke incorrectheden op detailniveau en kunnen de kalender daarom beter links laten liggen.
Ed Sander deed als marketing consultant twee jaar (2011-2013) vrijwilligerswerk voor goede doelen in Xi’an, China. Ed geeft lezingen en workshops voor ChinaTalk en schrijft artikelen over o.a. social media, e-commerce, consumentengedrag en innovatie in China. Volg Ed op Twitter: @EdSander.
0
0
0
0
