Tekst: Pay-Uun Hiu
Artikel uit editie 14
‘Heb je ook een erotisch recept?’, vraagt onze hoofdredacteur Sandra Lau. Ze is zich aan het voorbereiden op haar interview met Ferry Bertholet, de maker van het boek Concubines en courtisanes. De vrouw in de Chinese erotische kunst (zie de kunstrubriek in dit nummer). Blijkbaar roept de ene lust de andere op en krijg je van zo’n boek vanzelf trek in een passende versnapering.
Met zo’n rijke eetcultuur moet er in een land als China natuurlijk ook een traditie bestaan op het gebied van erotiek en voedsel. In ieder geval bestaan er genoeg (al dan niet betrouwbare) medische verhandelingen over stimulerende middelen van voornamelijk dierlijke herkomst en aan het nuttigen van genitaliën wordt nog steeds een potentieverhogende kracht toegedicht.
Maar dat is niet het soort eten dat doorgaans met ‘erotisch’ wordt bedoeld. Stierenbal of hertenpenis klinkt eerder weerzinwekkend dan lustopwekkend – hoewel het scheidingswandje hiertussen vaak vliesdun is. ‘Erotisch eten’ moet meer iets zijn om samen met je geliefde van te genieten in een ambiance die vooral de romantiek van het samenzijn benadrukt dan de realiteit van de daad zelf. Het eten mag dan wel de associatie met vleselijke lusten oproepen, maar dan graag in gesublimeerde vorm.
Voor een vegetariër is dat een beetje lastig. Niet dat vegetariërs vies zijn van zulke lusten, maar die relateren ze liever niet aan dood vlees. Dus geen oesters of mosselen, geen duif of fazant. Vegetariërs gaan direct voor de verboden vruchten. Of ze moeten het hebben van andere associaties.
Zoals aan wolken. Wolken hebben in de Chinese cultuur, vooral in het taoïsme, een bijzondere symbolische betekenis. Ze zijn de voertuigen van de onsterfelijken. Zo zou de taoïst Qiu Chuji, die wordt beschouwd als grondlegger van de Baiyunguan in Peking (zie de coverstory in dit nummer), de aardse wereld zijn ontstegen op een witte wolk. Ook het ‘zwerven als een wolk’ (yunyou) is een traditie die een ware taoïst in ere houdt. Zowel bij Zhuangzi als bij Laozi zijn veel toespelingen te vinden op wolken. In de acupunctuur is de ‘wolkenpoort’(yunmen) een belangrijk punt op de longmeridiaan.
Van heel andere aard is het ‘spel van wolken en regen’, yunyu. Letterlijk vertaald: ‘neuken, vrijen’. Iets poëtischer verwijst het begrip naar een tekst van Song Yu (beroemd dichter uit de Han-dynastie, derde eeuw voor Christus) waarin hij beschrijft hoe een koning in een droom seksuele omgang heeft met een mysterieuze dame die zich omschrijft als de ‘dame van de berg Wu’. Bij haar afscheid zegt ze: ‘In de dageraad ben ik de ochtendwolk, in de avond ben ik de regen.’ Over het algemeen staat de wolk in de Chinese erotiek voor het vrouwelijke, het ontvangende (yin) en regen voor het penetrerende, het mannelijke (yang). En niet voor niets zijn in de oude schrijfwijze van het karakter ‘wolk’ regen en wolk verenigd.
Het gekke is dat geen enkel Chinees kookboek dat ik heb gelezen erover rept, maar wat is er nu toepasselijker bij dit verhaal dan wontonsoep? Misschien komt het omdat weinig mensen meer stilstaan bij de herkomst van het woord wonton, net zoals weinig mensen bij een blik tomatensoep denken aan een ronde rode tomaat aan een groene plant. Wonton (in Mandarijn yun tun) is zoiets als ‘wolken slikken’. Tegen deze achtergrond is wel duidelijk wat dat betekent.
Ingrediënten
Groentebouillon
1 kg Chinese kool
1 kg ui
1 kg prei
1 kg wortelen
5-10 gedroogde shiitake (even voorgeweekt en schoongespoeld in warm water en ontdaan van zand en aarde)
4 laurierblaadjes
10-15 witte peperkorrels
10-15 gojibessen (eventueel
1,5 à 2 liter water
Wontons (ca. 50 stuks)
1 pakje wontonvelletjes (ontdooid)
500 gr. spinazie, gewassen en fijngehakt (wilde spinazie is lekkerder, een zak voorgewassen spinazie van de supermarkt gemakkelijker)
10 gedroogde chinese shiitake, een paar uur geweekt en fijngehakt
½ blikje waterkastanjes, uitgelekt en fijngehakt
stukje gember, geschild en fijngehakt
2 teentjes knoflook, fijngehakt
olie
1 à 2 eetl. rijstwijn
2 eetl. lichte sojasaus
zout, peper
Wontonsoep
Groentebouillon
wontons
3 lenteuitjes, fijngehakt
sesamolie
Bereiding
Groentebouillon
Maak de groente schoon, doe ze in een grote pan water en doe er om te beginnen 1 liter water bij. Laat alles aan de kook komen en giet er indien nodig nog wat water bij. Het is de kunst de bouillon zo krachtig mogelijk te maken en dat doe je door er niet meteen te veel water bij te doen. Verdunnen kan altijd nog. Zet het vuur laag en laat de bouillon 2 uur zachtjes trekken. Giet de bouillon af door een zeef in een schone ruime pan en laat de groente even uitlekken. Doe ze dan in een schone theedoek en wring die uit boven de rest van de bouillon. Probeer nog zoveel mogelijk vocht uit de groente te halen. Breng de bouillon indien gewenst op smaak met zout, maar denk eraan dat de bouillon meestal de basis is voor gerechten waarin al veel (zoute) smaakmakers worden gebruikt.
Wontons (ca. 50 stuks)
Prepareer alle groente en hak/snijd ze zo fijn mogelijk, des te minder kans heb je op rare bulten in de wontons. Verhit olie in de wok. Roerbak gember, knoflook, waterkastanjes en paddestoelen. Doe er de rijstwijn en sojasaus bij. Wacht tot alles goed is vermengd en de paddestoelen vocht gaan afgeven. Roerbak dan beetje bij beetje de spinazie mee tot die geslonken, maar niet papperig, is. Haal van het vuur, breng op smaak met zout en peper.
Zorg voor een schone werkplank, voor een mandje of bord met wat bakpapier zodat de wontons niet gaan vastkleven, en een bakje met water. Neem een wontonvelletje en leg ca. 1 theelepel vulling in het midden. Maak de randen nat en vouw het velletje tot een driehoekje. Druk de kanten goed tegen elkaar en maak er dan kleine plooitjes in als bij een waaiertje. Druk ook nog het velletje rond de vulling tegen elkaar zodat er een soort buideltje ontstaat. Er zijn heel veel manieren om wontons te vouwen. De beste manier om het te leren is een filmpje uit te zoeken op youtube.com. Maak zoveel wontons als je nodig hebt voor de soep. De velletjes kun je nog wel een dag bewaren en de vulling ook. Die kun je eventueel ook de volgende dag roerbakken en eten met rijst.
Wontonsoep
Breng de bouillon aan de kook. Dompel dan voorzichtig de wontons in het water en laat ze 2 à 3 minuten meekoken. Zodra het velletje zich mooi om de vulling krult en ietwat doorzichtig wordt, zijn de wontons klaar. Roer de lenteui door de soep en schep ze in soepborden of -kommen. Druppel er nog wat sesamolie over en serveer.
Nog meer van CRTV magazine? Ga naar www.crtv.nl